Temir yo'l transporti to'grisidagi qonun qabul qilndi

2024-yil 27-noyabr kuni "Temir yo'l transporti to'g'risida"gi qonun qabul qilndi. Qonun bilan sog‘lom raqobat muhitini yaratish, sohaga xususiy sektorni keng jalb qilish, temir yo‘l transportini monopoliyadan chiqarish maqsadida tashuvchi va vagonlar, (konteynerlar) operatori huquq va majburiyatlari belgilandi. Xususan Qonunning 5-moddasi, temir yo‘l transporti sohasidagi davlat siyosatining asosiy yo‘nalishlaridan biri etib temir yo‘l transportining erkin bozor munosabatlari asosida ishlashi uchun zarur shart-sharoitlar yaratish va tarmoqdagi xususiy sektor ulushini oshirish belgilandi. Shuningdek, loyihada temir yo‘l transportida yo‘lovchi tashish sohasini yanada rivojlantirish, ushbu sohada davlat-xususiy sheriklikning huquqiy asoslarini yaratish, investitsiyalarni jalb etishni kengaytirish hamda yo‘lovchilarga yuqori darajada xizmat ko‘rsatilishini ta’minlash imkoniyatlarini oshirishda nodavlat sektori ishtirokini rag‘batlantirish maqsadida temir yo‘lda davlat-xususiy sheriklik asosida loyihalarni amalga oshirish imkoniyatlari yaratildi. Jumladan, Qonunning 33-moddasida temir yo‘l transporti obyektlari va temir yo‘l transporti ehtiyojlari uchun ajratilgan yer uchastkalari davlat-xususiy sheriklik shartnomalari asosida qurish, modernizatsiya qilish va boshqarish uchun xususiy sherikka topshirilishi mumkinligi belgilandi.
Shu bilan birga, temir yo‘l transporti xodimlariga ishining sayyor xususiyati bilan bog‘liq kafolatlar, kompensatsiyalar va ularga beriladigan imtiyozlar berilmoqda. Xususan, endi temiryo'l xodimlari qonunchilik hujjatlari bilan belgilangan imtiyozlar bilan bir qatorda temir yo‘l transportida har yilgi bepul yurishlari mumkin.
Qonun bilan yo'lovchilarning temiryo'l transportidan foydalanishlari bo'yicha huquqlari ham belgilandi. Qonunning 22-moddasiga ko'ra yo‘lovchi beshyoshgacha bo'lgan 1 nafar bolani hamda 30 kg bo'lgan yukni bepul olib yurish, chiptadan foydalanmaganda belgilangan tartibda to'lovni qaytarib olish, muddatini uzaytirish hamda chipta yo'qolgan taqdirda chipta dublikatini olish huquqiga ega. Qonun bilan yo'lovchilarning majburiyatlari ham belgilanmoqda, jumladan, yo'lovchi temiryo'l transportida doimo shaxsni tasdiqlovchi hujjat va chiptani olib yurishi, jamoat tartibiga, yo‘lovchi vagonlaridan va yo‘lovchilarni tashish xizmatlari ko‘rsatish uchun mo‘ljallangan obyektlardan foydalanish qoidalariga rioya etishi, shuningdek tashuvchining mol-mulkiga ehtiyotkorona munosabatda bo‘lishi va safar davomida ham, kutish joylarida ham yong‘in xavfsizligi qoidalariga rioya etishi shart.